Բժշկական համալսարանում տեղի ունեցած սկանդալը ավելի խորքային պատճառներ ունի:
ArmDay.am-ի հետ զրույցում Հոգեկան Առողջության պահպանման ազգային կենտրոնի տնօրեն Նարեկ Վանեսյանը ներկայացրել է միջադեպի պատճառներն ու այլ մանրամասներ:
-Պարո'ն Վանեսյան, ի՞նչ է կատարվել իրականում, որտեղի՞ց է սկիզբ առել սկանդալի թեման:
-Ամեն ինչ սկսվեց այն բանից հետո, երբ իմացանք, որ մենք համապատասխան դիպլոմ չենք ստանալու:MBA-ի դիպլոմ ստանալու հետ կապված խնդիրները ավելի խորքային են: Իսկզբանե մենք ուսումնական պրոցեսը սկսել ենք, իմանալով, որ MBA դիպլոմ ենք ստանալու,սակայն մի քանի ամիս անց, երբ պայմանագրերը բերեցին, որպեսզի կնքենք, հայտնաբերեցի, որ մենք ոչ թե ստանալու ենք MBA-ի դիպլոմ, այլ ստանալու ենք Բուժհաստատությունների կառավարչի մագիստրոսի կոչում: Դա կոպիտ խախատում էր, քանի որ բոլորս եկել էինք MBA-ի համար: Իմ պարագայում մագիստրոսի կոչումն ավելի ցածր էր, քան իմ՝ Առողջապահության կառավարման կլինիկական օրդինատորի աստիճանը: Ես խնդիրը բարձրացրի, չնայած մեզ չէին թողնում զբաղվել այդ խնդրով: Դեկանն ասում էր, որ հենց սկզբից էլ տեղեկացվել է այս մասին, սակայն մեր էլեկտրոնային հասցեներին ուղարկված նամակներում պահպանված է,որ մենք պետք է ստանանք MBA-ի դիպլոմ: Դրանից հետո մենք զանգել ենք Կրթության և գիտության նախարարություն, փորձել ենք հասկանալ՝ ինչ է կատարվում և հասկացել ենք, որ Հայաստանում MBA մասնագիտություն առհասարակ չկա Կառավարության կողմից հաստատված բարձրագույն և հետբուհական մասնագիտությունների ցանկում: Սկսեցինք նորից պայքարել, ռեկտորի հետ հանդիպում պահանջեցինք,ասացին,որ նա հրաժարվել է հանդիպել մեզ հետ և խորհուրդ տվին՝ ինքնուրույն լուծել այդ հարցը:
-Համալսարանն այդպես էլ ոչինչ չձեռնարկե՞ց:
-Թավշյա հեղափոխությունից հետո ԿԳՆ-ին տեղյակ է պահվել այս մասին,որից հետո երբ մենք արդեն բողոքի ալիք էինք բարձրացրել, Բժշկական համալսարանը դիմել է Կառավարությանը, ինչ -որ բաներ են փոխվել և մեր ավարտելուց միայն չորս ամիս անց՝երեկ, մենք ստացանք MBA-ի դիպլոմ:
-Դրանով խնդիրները չավարտվեցի՞ն ի վերջո ստացել եք այն դիպլոմները, որի համար պայքարել եք:
-Այստեղ մեկ խնդիր չէ, խնդիրների շարան է: Նախ ասեմ, որ դիպլոմ տալու օրը մի քանի անգամ փոխվեց: Մենք պետք է դիպլոմները ստանայինք նոյեմբերի մեկին, սակայն երկու օր առաջ զանգահարեցին և տեղեկացրին, որ դիպլոմները կստանանք հոկտեմբերի 24-ին, քանի որ այդ օրը նոբելյան մրցանակակիրներ են գալու, շատ հարգարժան մարդիկ են լինելու և մենք իրենց ձեռքից պետք է ստանաք այդ դիպլոմները: Մեր ընկերներից շատերը զբաղված էին և չկաողացան ներկա գտնվել այդ արարողությանը: Դիպլոմների հանձնման արարողության ժամանակ հասկացանք, որ ամեն ինչ անկազմակերպ է.օրակարգ չկար, հագուստի չափսերը չէին համապատասխանում և այլն:
Դիպլոմները հանձնեցին և մեզանից որևէ մեկին ձայն չտվին խոսելու, անգամ՝ շնորհակալություն հայտնելու: Մենք ուսանողներով սկսեցինք քննարկել, թե ինչու մեզ խոսելու հնարավորություն չեն տալիս: Ես նամակ գրեցի ԵՊԲՀ աշխատակազմի ղեկավար Շուշան Դանիելյանին, ում ճանաչում եմ տաս տարի և ավելի, և նա պատասխանեց, որ սա Նոբելյան մրցանակակիրների տոնն է և իրենք պետք է խոսեն: Ես պատասխանեցի, որ սա մեր օրն է առաջին հերթին, թեև պատվելի է, որ հենց նրանց ձեռքից ենք ստանում դիպլոմները: Այդ ընթացքում, հավանաբար, նա խոորհուրդ է տվել ռեկտորին, որ լավ կլինի եթե ուսանողներից գոնե մեկը խոսի, բայց մենք արդեն որոշել էինք, որ այլևս չենք խոսի, քանի որ մեզ երկրորդական էինք զգում:
-Այդպես էլ չխոսեցի՞ք, չօգտվեցի՞ք խոսելու ձեր իրավունքից:
-Երբ դահլիճում գրեթե մարդ չէր մնացել, լրատվամիջոցներն էլ այլևս ներկա չէին, պրոռեկտորը բարձրացավ բեմ և հայտատրարեց, որ եթե ինչ-որ մեկը ցանկություն ունի խոսելու, կարող է խոսել, սակայն մենք հրաժարվեցինք: Քանի որ տնավարի միջոցառում էր, ռեկտորը միանգամից բարձրացավ բեմ և ասաց.« Այս հարթակը, որ ձեզ տրամադրում ենք, դուք պիտի կարողանաք ճիշտ օգտագործել»:
Դա իմ և համակուրսեցիներիս մոտ մտահոգություն առաջացրեց, քանի որ մենք տաս տարուց ավելի սովորել ենք մեր մայր ԲՈւՀ-ում և որևէ մեկը մեզ իրավունք չունի այդտեղ հարթակ չտրամադրելու:
Դրանից հետո նկարվելու աարողությունը եղավ, որից հետո ինձ մոտեցավ Շուշան Դանիելյանը և ասաց, որ զանգել է չեմ պատասխանել, ուստի առաջարկում է բարձրանալ իր աշխատասենյակ:
-Ինչի՞ մասին էր ուզում խոսել աշխատակազմի ղեկավարը:
-Բարձրացանք նրա աշխատասենյակ, սակայն զգացվեց, որ նա ռեկտորի հանձնարարությամբ է այդտեղ և սկսեց միանգամից գոռգոռալ, ճվալ՝ ձեզ ո՞վ է թույլ տվել որոշել ուրիշների փոխարեն, սա մեր միջոցառումն է:Դա ինձ համար զարմանալի էր, քանի որ ես հայ կնոջը այդ կեպարում չեմ պատկերացնում: Ես բարձր տոնով ասացի, որ այդ իրավունքը չեմ վերապահել, որպեսզի ինձ հետ այդ տոնով խոսեն և խնդիրը հենց դա է, որ մեր դիպլոմների արարողությունը դարձրել են շոու,մեզ էլ դարձրել են մասնակից և երկրորդական դեր են տվել, այն էլ այն դեպքում, երբ դիպլոմի ներսի պարունակության համար մենք ամբողջ կուրսով պայքարել ենք: Դուռը զայրացած, գուցե մի քիչ էլ կոպիտ, փակեցի, դուրս եկա: Դրանից հետո ռեկտորը բոլորին հրավիրեց վերև, մի մասը գնաց, մնացածը հրաժարվեցին: Ռեկտորը հավաքվածներին ասել է, որ պրոֆեսորադասախոսական կազմըանմիջապես որոշում կընդունի և կդիմեն վարչապետին և կբողոքեն:
-Ինչո՞ւ կբողոքեն, ո՞ւմ դեմ:
-Բողոքն իմ դեմ էր: Ես որպես ուսանող էի ներկա, ոչ թե որպես Հոգեկան առողջության ազգային կենտրոնի տնօրեն: Հարց է առաձանում՝ այդ ի՞նչ եմ արել, ազգային անվտագնության հարց եմ հարուցե՞լ, թե՞ ինչ եմ արել, և արժե դրա համար նամակ գրել ՀՀ վարչապետին և զբաղեցնել այդ հարցով:
Քանի որ միջոցառումը կազմակերպել էր Շուշան Դանիելյանը, բնականաբար, չէին ցանկանում որևէ քննադատություն ընդունել միջոցառման հետ կապված:
-Բողոքը եղավ, պրոֆեսորադասախոսական կազմը ստորագրել էր բաց նամակի տակ: Ի դեպ, մեզ հայտնի է դարձել, որ ստորագրող դասախոսներից ոչ բոլորն են ներկա եղել միջոցառմանը:
-Այո, երեկոյան եղավ մամուլում տեղատարափը, ի դեպ, բժշկական համալսարանի այն աշխատակիցները, ովքեր հավատարիմ ձևով ծառայում են ռեկտորի ռեժիմին, փորձեցին ակտիվ ձևով տարածել այդ ամենը: Մենք ամեն բան ֆիքսել ենք, թե ով, ինչպես է տարածում այդ նյութերը: Այս ամենից հակահեղափոխական հոտ էր գալիս:
Սա դեռ ամենը չէ. առավոտյան զանգում են որոշ համակուրսեցիների և հրատապ կանչում համալսարան: Վեց-յոթ հոգի գնում են և պազվում է, որ էթիկայի հանձնաժողովի նիստ է հրավիրված: Արմեն Մուրադյանը, ցավոք իր աշախատակիցների հետ է խառնել,երբ որոշել է էթիկայի նիստ հրավիրել ,քանի որ իմ և նրա միջև որպես իրավաբանակն փաստաթուղ ուսանող լինելու հանգամանքը իրավաբանորեն ավարտվել է այս տարվա մայիսին և հավաստող փաստաթուղթը ստացել եմ երեկ:
Այնպիսի տպավորություն է, որ Բժշկական համալսարանի ռեկտորը բան ու գործ չունի, նստած էթիկայի հանձնաժողովի նիստեեր է հրավիրում, իսկ իր հովանավորյալները որոշում են, թե Վանեսյան Նարեկին ոնց կարելի է վատաբանել: Իմ համակուրսեցիներին էլ հրահրում են իմ հասցեին վատ խոսել:
Մեր համակուսրեցիներից մեկը հարց է բարձրացնում, որ եթե էթիկայի նիստ է որտեղ Նարեկի հարցն է բարձրացվում, որտե՞ղ եմ ես, և հետո ո՞վ է ույլ թտվել կանչել էթիկայի հանձնաժողովի նիստ, որտեղ օրակարգ անգամ չկա, և ինչո՞ւ են հրահրում, որպեսզի իմ հասցեին վատ բան խոսեն, երբ ես իմ և մեր բոլորի շահերն եմ արտահայտել:
-Այսինքն էթիկայի հանձնաժողովի նսիտ են հրավիրել, որպեսզի ներկաներին համոզեն Ձեր դեմ վատ տրամադրվե՞լ:
-Այո, սակայն ընկերներս դուրս են եկել, չեն մնացել նիստին և հենց այդ պահին Էթիկայի հանձնաժողովի անդամներից մեկն ասել է՝ էս ով են սրանք... աղջիկներից մեկը պատիվ է պահանջել և ասել, որ եթե հանձնաժողովի անդամն է իրեն նման արտահայտություն թույլ տվել, ուրեմն այլ բան չեն էլ ակնկալում:Շուշան Դանիելյանը այդ պահին փորձել է մեղմացնել իրավիճակը, սակայն ուսանողները դուրս են եկել:
-Այսինքն, այս ամենի պատճառը Ձեր ւ ձեր համակուրսեցիների վիրավորա՞նքն է եղել:
-Մենք մեզ երրորդական նշանակության անձ ենք համարում երեկվա միջոցառման ժամանակ և վիրավորված ենք, որ մեր հաշվին փորձել են շոու անել: Նաև, որ մամուլի միջոցով փորձել են ստեր նեկայացնել, իրենց արդարեցնել, որի հետ կապված փոխկապակցել են նաև այլ պաշտոնական անձանց՝դրանով ցույց տալով իրենց փոքրոգիությունը:
-Ի՞նչ կասեք «մեր դեմ խաղ չկա, ինչ անում ենք, լավ են անում, նախարարը մեր ընկերն է» արտահայտության մասին, որը նշվում է, որ Դուք եք ասել:
-Նման բան չի եղել:Ո՞նց եք պատկերացնում, որ դահլիճում նման բան ասվեր, դա իրենց հերթական սուտն է ինձ սևացնելու համար: Նրանք երևի երեկվա հեղեղից չէին բավարարվել, մի անգամ էլ առավոտյան սկսեցին, հնարավոր է շարունակվի նաև, բայց կարծում եմ, հեղեղելուց առաջ պետք է մտածեն, որ խնդիրներ կան, որոնց մասին մենք էլ կսկսենք խոսել: Ցավում եմ, որ նման խնդիր է եղել, ցավում եմ, որ անկազմակերպ էր ամեն ինչ և կարելի է ասել՝ մեր հիշարժան երեկոն փչացրել են: Ցավում եմ, որ մի մարդ, ով եղել է ՀՀ առողջապահության նախարար, չի արել որևէ քայլ հոգեկան առողջության ոլորտի համար և ասյօր նա փորձում է որոշել իմ կոմպետենտությունը հոգեկան առողջության ազգային կենտորնը ղեկավարելու կամ չղեկավարելու մեջ:
Ես երեկ ոչ մի բան չեմ գրել, քանի որ չէի ուզում շարունակություն տալ, և չէի ուզում ինձ թույլ տալ իջնել այն մակարդակին, որին իրենք սովոր են եղել անցյալ Հայաստանում:
-Պարոն Վանեսյան անդրադառնանք նաև Ձեր և Արսեն Թորոսյանի հարաբերություններին: Դուք ընկերնե՞ր եք:
-Արսեն Թորոսյանը այնպիսի ղեկավար է, որի համար ընկերական հարաբերությունները երկրորդական են և մենք շփվում ենք իրար հետ որպես գործընկերներ: Բժշկական աշխարհում ես շատ ընկերներ ունեմ և զարմացած եմ, որ ընկերներիս ծնողների անունները ևս կան բաց նամակի տակ ստորագրածների թվում: Մեր պարագայում մեր կարևորությունը նրանում է կայանում, որ ընկերական հարաբերությունները և գործընկերային հարաբերությունները տարանջատված են, և ես երբեք չեմ մոռանում, որ իմ ողջ գործառույթներով հաշվետու եմ Առողջապահության նախարարությանը: