Հովհաննես Չմշկիկը Բյուզանդիայի ամենահզոր կայսրերից մեկն էր: Նա սերում էր հայկական ազնվական ընտանիքից, Նիկեփորոս II Փոկաս կայսեր զարմիկն էր: Վերջինիս գահակալության ժամանակ նշանակվել է արևելյան զորքերի սպարապետ, խոշոր ճակատամարտում ջախջախել է արաբներին, սակայն 969-ին կայսրուհի Թեոփանոյի օգնությամբ սպանել է քեռուն՝ կայսրին, և գրավել գահը։
Ապա սկսել է զբաղվել բարեգործությամբ, իր ողջ ունեցվածքը բաժանել է աղքատներին, հիվանդանոցներ է կառուցել, որտեղ հաճախ այցելում էր՝ ինքնուրույն վիրակապելով հիվանդներին:
Կայսեր փոփոխությունը կայսրությունում խուճապ էր առաջացրել: Նիկեփորոսի կողմից Արևելքում գրավված տարածքները՝ Կիլիկիան, Փյունիկիան և այլն, կորում էին, հյուսիսում Կիևյան Ռուսիան սպառնում էր հույներին, չէր դադարում սովը արդեն 3 տարի:
Գահակալության անցնելով՝ Հովհաննես Չմշկիկը կարողացավ նախ ազատել երկիրը ներքին դժբախտությունից, ապա 971-ին պարտության մատնեց Թրակիա ներխուժած ռուս իշխան Սվյատոսլավին և Բուլղարիայի հյուսիսարևելյան մասը կցեց կայսրությանը։
Արաբների նկատմամբ առաջին հաղթանակը տարավ Անտիոքում Ռուսիայի հետ Դորոստոլում պատերազմելուց և հաշտություն կնքելուց հետո: Երկու արշավանք է կատարել դեպի արևելք, որի արդյունքում կարողացել է վերադարձնել Սիրիան և Փյունիկիան:
Արաբական խալիֆայության դեմ պատերազմների ժամանակ փորձել է գրավել Բագրատունյաց Հայաստանի մի շարք շրջաններ, բայց Հայոց թագավոր Աշոտ Գ Ողորմածը 80 հազարանոց բանակով շարժվել է ընդառաջ, և երկու միապետների միջև կնքվել է հաշտություն։
Հովհաննես Չմշկիկի մահը, ըստ աղբյուրների, վրա է հասել թունավորման պատճառով: Կայսեր արտաքին տեսքի բնութագիրը տվել է նրա ժամանակակից պատմաբան Լև Դիակոնը. «Սպիտակ դեմք ուներ, շիկահեր մազեր, թաց ու կապույտ աչքեր, սուր հայացք, փոքրիկ ու բարակ քիթ, կարմրավուն մորուք:
Նա ցածրահասակ էր, սակայն լայն թիկունք ու մեջք ուներ: Անհավատալի ուժի տեր էր, հերոսական հոգին անպարտելի էր ու անհասկանալի էր, թե ինչպես էր տեղավորվում այդքան փոքր մարմնի մեջ: Նա առանց վախի հարձակվում էր ամբողջական զորքի վրա և ջախջախելով թշնամուն՝ թռչնի արագությամբ վերադառնում էր իր բանակի մոտ ողջ և առողջ: Նա բոլորին զարմացնում էր իր առատաձեռնությամբ ու բարեգթությամբ: Յուրաքանչյուրը, ով նրանից որևէ բան էր խնդրում, երբեք հուսախաբ չէր լինում:
Բոլորին սիրով ու բաց սրտով էր վերաբերվում: Եթե նրան չթունավորեին, նա միգուցե կայսերական ողջ գանձարանը բաժաներ աղքատներին, սակայն Հովհաննեսի թերությունն այն էր, որ նա խնջույքների ժամանակ չափազանց շատ էր խմում և տրվում էր մարմնական հաճույքներին»:
