Գործադիրը միջամտում է տեղական ինքնակառավարմանը. չորս համայնքների գործող և նախկին ղեկավարներ դիմել են ՍԴ


Գործադիրը միջամտում է տեղական ինքնակառավարմանը. չորս համայնքների գործող և նախկին ղեկավարներ դիմել են ՍԴ
Մարտ 4 16:56 2021

Հանրապետության չորս համայնքների գործող և նախկին համայնքապետեր դիմել են Սահմանադրական դատարան՝ վիճարկելով գործադիր իշխանության կողմից տեղական ինքնակառավարմանը միջամտող օրենքների դրույթների սահմանադրականությունը։ Դիմումատուներից երեքը ներկայացնում են Հանրապետության խոշորացված՝ Դիլիջան, Տաշիր և Թումանյան համայնքները, իսկ մեկը՝ Արթիկ համայնքը։

 

Դիլիջանի նախկին համայնքապետ Արմեն Սանթրոսյանը, Թումանյանի նախկին համայնքապետ Լեւոն Զավարյանը, Տաշիր համայնքի գործող ղեկավար Էդգար Արշակյանը և Արթիկ համայնքի ղեկավար Մխիթար Վարագյանը Սահմանադրական դատարանում վիճարկում են «Տեղական ինքնակառավարման մասին» ՀՀ օրենքի 27–րդ հոդվածի 2.1 կետի (համայնքի ղեկավարի լիազորությունների ժամկետը լրանալու դեպքում վարչապետի կամ մարզպետի կողմից համայնքի ղեկավարի պաշտոնակատարի նշանակումը) և  2020 թվականի հունիսի 18-ին ընդունված «ՀՀ ընտրական օրենսգիրք Սահմանադրական օրենքում փոփոխություններ ու լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի անցումային և եզրափակիչ դրույթների` 34–րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2–րդ կետի ( համայնքի ղեկավարի լիազորությունների ժամկետի լրանալու դեպքում համայնքի ղեկավարի ընտրություն չի նշանակվում, իսկ համայնքի ղեկավարի լիազորությունները մինչև ավագանու լիազորությունների ժամկետը լրանալն իրականացնում է համայնքի ղեկավարի պաշտոնակատարը) սահմանադրականությունը։

 

ՍԴ մամուլի քարտուղար Եվա Թովմասյանը NEWS.am–ին հայտնեց, որ Սահմանադրական դատարանը համատեղ դիմումը ստացել է փետրվարի 19-ին. ներկայումս այն նախնական ուսումնասիրության փուլում է։

 

Գործող և նախկին համայնքապետերի շահերը բարձր դատարանում ներկայացնում է փաստաբան Արթուր Հովհաննիսյանը։

 

Վերջինիս պնդմամբ՝  օրենքների վիճարկվող դրույթները ակնհայտորեն  հակասում են ՀՀ Սահմանադրությանը։

 

«Գործող իրավակարգավորումները թույլ են տալիս գործադիրին միջամտելու տեղական ինքնակառավարմանը, մինչդեռ տեղական ինքնակառավարում նշանակում է, որ մարդիկ անկախ են ընտրելու իրենց համայնքի ղեկավարին կամ ավագանուն և այս հարցում գործադիրի միջամտություն չպետք է լինի»,–NEWS.am–ի հետ զրույցում ասաց փաստաբանը։

 

Իրավաբանը պարզաբանեց, որ Սահմանադրությամբ տեղական ինքնակառավարման մարմինների ղեկավարն ու ավագանին ընտրվում են համայնքների կողմից, մինչդեռ նախորդ տարի փոփոխություններ են կատարվել ընտրական օրենսգրքում և ամրագրվել, որ 4000-ից ավելի ընտրող ունեցող համայնքներում, ինչպես նաև բազմաբնակավայր համայնքներում համայնքի ավագանու ընտրություններն անցկացվում են համամասնական ընտրակարգով: Ըստ իրավաբանի՝ սա նշանակում է, որ գրեթե բոլոր համայնքներում բնակիչներն այլևս չեն ընտրելու առանձին համայնքի ղեկավար, այլ ընտրելու են ավագանի, որն էլ իր հերթին կընտրի համայնքի ղեկավարին։

 

Հիշյալ օրենքի անցումային դրույթներով էլ ամրագրված է, թե ինչ է լինելու գործող ավագանիների և համայնքապետերի հետ։ Ըստ այդմ՝  այն համայնքներում, որտեղ մինչև օրենքն ուժի մեջ մտնելը համայնքի ղեկավարը և ավագանին ընտրվել են նախկին՝ մեծամասնական ընտրակարգով և եթե օրենքի ուժի մեջ մտնելուց հետո լրանում է համայնքի ղեկավարի լիազորությունների ժամկետը, իսկ ավագանու լիազորությունների ժամկետը չի լրանում, ապա համայնքի ղեկավարի ընտրություն չի նշանակվում, իսկ համայնքի ղեկավարի լիազորություններն իրականացնում է համայնքի ղեկավարի պաշտոնակատարը մինչև ավագանու լիազորությունների ժամկետը լրանալը: Համայնքի ղեկավարի ժամանակավոր պաշտոնակատարին էլ՝ համաձայն «Տեղական ինքնակառավարման մասին» ՀՀ օրենքի, նշանակում է վարչապետը կամ մարզպետը։

 

«Այսինքն ստացվում է, որ այս կերպ գործադիր իշխանությունը միջամտում է տեղական ինքնակառավարման մարմինների գործերին»,–նշեց իրավաբանը՝ կարծիք հայտնելով, որ ՏԻՄ–երի անկախությունն ապահովելու համար հնարավոր էր այլ կարգավորում մտցնել։

 

«Օրինակ, կարելի էր սահմանել, որ համայնքի ղեկավարը շարունակի պաշտոնավարել մինչև նորի նշանակումը, կամ համայնքի ղեկավարի ժամանակավոր պաշտոնակատար ընտրի համայնքի գործող ավագանին, կամ մինչև նորի նշանակումը ընտրություններ կազմակերպվեն, սակայն գործադիրն ընտրել է հակասահմանադրական տարբերակը. վարչապետը կամ մարզպետը իր հայեցողությամբ  նշանակում է ժամանակավոր պաշտոնակատար»,–ասաց նա։

 

 Անդրադառնալով գործադիրի կողմից համայնքի ղեկավարների ԺՊ–ների նշանակման արդյունքում ի հայտ եկող ռիսկերին, իրավաբանը նշեց.

 

«Շատ դեպքերում տեղական ինքնակառավարումը խնդիրներ է ունենում գործադիրի հետ և այս դեպքում, բնականաբար  համայնքի ղեկավարը պետք է առաջ քաշի համայնքի շահը։ Օրինակ, համայնքների խոշորացման վերաբերյալ ԱԺ–ում կարծիք է հայտնում համայնքի ղեկավարը. պարզ չէ, թե ինչ կարծիք կհայտնի այն համայնքի ղեկավարը, որին նշանակել է վարչապետը, երբ խոշորացման հարց առաջանա տվյալ համայնքում։ Սա ընդամենը համայնքների գործերի միջամտության մի օրինակ է»։

 

Արթուր Հովհաննիսյանը տեղեկացրեց, որ միջնորդել են Սահմանադրական դատարանին,  որպես հայցի ապահովման միջոց՝ կասեցնել վիճարկվող օրենքների դրույթների կիրառումը։

 

Հիշեցնենք, որ փետրվարի 26-ից դադարեցվել են Դիլիջան, Թումանյան և Տաթև համայնքների ղեկավարների լիազորությունները: Փետրվարի 14-ին այդ համայնքներում լրացել է համայնքի ղեկավարների լիազորությունների ժամկետը, սակայն երկրում հայտարարված ռազմական դրությամբ պայմանավորված նոր ընտրություններ չեն նշանակվել։ Արդյունքում գործադիր իշխանությունն իր հայեցողությամբ երեք համայնքներում ժամանակավոր պաշտոնակատարներ է նշանակել։ Մասնավորապես, ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի որոշմամբ՝ Տիգրան Մխիթարյանը նշանակվել է Լոռու մարզի Թումանյան համայնքի, իսկ Դավիթ Սարգսյանը՝ Տավուշի մարզի Դիլիջան համայնքի ղեկավարի ժամանակավոր պաշտոնակատար։ Նորանշանակ պաշտոնակատարներն արդեն հասցրել են հայտնվել հանրության ուշադրության կենտրոնում։ Մասնավորապես Դավիթ Սարգսյանը հայտնի է ժամանակին իր սեռի դիմաց «արու» գրելու պատմությամբ, իսկ Տիգրան Մխիթարյանը՝ «Վերջ թավիշին» կարգախոսով գրառումներ անելու, ինչպես նաև հեղափոխությանն ու Փաշինյանին հրապարակային աջակցություն ցույց տալով։

 

Իսկ ինչ վերաբերվում է Տաթև գյուղական համայնքին, ապա Սյունիքի մարզպետ Մելիքսեթ Պողոսյանի որոշմամբ այդ համայնքի ղեկավարի պաշտոնակատար է նշանակվել համայնքի ղեկավարի տեղակալ Մուշեղ Հովսեփյանը։ 13 տարի Տաթեւ համայնքը ղեկավարած Մուրադ Սիմոնյանը ևս մտադիր է դիմել Սահմանադրական դատարան, սակայն դեռևս այդ ուղղությամբ կոնկրետ քայլեր չի ձեռնարկել՝ հաշվի առնելով երկրում տիրող ներքաղաքական անկայուն վիճակը։

 

«Սահմանադրական դատարան դիմելու համար բավարար հիմքեր կան։ Այսօր իշխանություններն ինչ ուզում՝ անում են, երկրում անկայուն իրավիճակ է»,–NEWS.am–ի հետ զրույցում ասաց համայնքի նախկին ղեկավարը։

 

Ի դեպ՝ Տաթև և Թումանյան համայնքների նախկին ղեկավարները, նախքան իրենց լիազորությունների ավարտը միացել էին Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականի պահանջին։

 



loading...