Ստուգեք երկաթի անբավարարության ներքոհիշյալ ախտանիշները, եւ եթե դրանք ձեզ մոտ առկա են, ապա խորհրդակցեք ձեր բժշկի հետ, որպեսզի նա ֆերրիտինային քննություն նշանակի, որը որոշում է ձեր օրգանիզմում երկաթի պաշարները:
Դուք անընդհատ հոգնածություն եք զգում
Դա երկաթի անբավարարության հիմնական նշաններից մեկն է եւ հնարավոր է ամենադժվար որոշվողը: «Կանայք արդեն սովորել են խելահեղ կյանքին եւ հոգնածության հարատեւ զգացողությանը, - ասում է բժիշկ Նենսի Բերլիները՝ Blood հեմատոլոգիայի ամերիկյան ընկերության ամսագրի գլխավոր խմբագրի տեղակալը, - Նրանց համար հոգնածությունը սովորական բան է»:
Երկաթի անբավարարության ժամանակ ձեր հյուսվածքներին քիչ թթվածին է հասնում, որի պատճառով մարմինը զրկվում է անհրաժեշտ էներգիայից:
Ձեզ մոտ առատ դաշտան է
Կանանց մոտ երկաթի անբավարարության համար մեկ նշանը չափազանց առատ դաշտանն է, ասում է Նյու-Յորքի Մաունթ Սինայի հիվանդանոցի գինեկոլոգիայի բաժնի վարիչ Ժան Մորիցը: «Նրանք չափազանց շատ արյուն են կորցնում, վերականգնում են միայն կեսը, ապա մի ամիս հետո նորից են կորցնում, - ասում է նա, - Դա նույնն է, ինչ ծակ վառելիքի բաքով մեքենա լիցքավորելը»: Փորձեք ներդիրներով թեստ անել. եթե անհրաժեշտություն է առաջանում փոխել ներդիրը երկու ժամից ավելի հաճախ, ապա դիմեք գինեկոլոգի:
Դուք շատ գունատ եք
Հեմոգլոբինն արյանը հաղորդում է կարմիր գույն, իսկ մաշկին՝ վարդագույն երանգ: Դա նշանակում է, որ սպիտակուցի ցածր մակարդակները կարող են դառնալ մաշկի գունատության պատճառ, ասում է Մորիցը:
Ձեզ մոտ հաճախ է հեւոց առաջանում
Բերլիներն ասում է, որ եթե ձեր օրգանիզմում թթվածնի մակարդակը ցածր է, ապա ինչքան էլ խորը շնչեք, ձեզ միեւնույն է օդը չի հերիքելու: Եթե դուք նկատում եք, որ խեղդվում եք ֆիզիկական վարժություններ կատարելիս, որոնք առաջ ի վիճակի էիք հաղթահարել՝ լինի դա աստիճաններով վերելք կամ ձեր սովորական մարզումը, ապա հնարավոր է, որ պատճառը երկաթի անբավարարությունն է:
Ձեր սիրտը չափազանց ուժեղ է խփում
Ծանրաբեռնված սիրտը վերջին հաշվով սկսում է խփել անկանոն, սրտում աղմուկներ են առաջանում, այն մեծանում է եւ նույնիսկ կարող է սրտային անբավարարություն ի հայտ գալ:
Դրա համար չի կարելի թույլ տալ, որ ամեն ինչ այդքան բարդանա: Եթե գիտեք, որ սրտի հետ խնդիրներ ունեք, կարող եք ստուգել արյան մեջ երկաթի մակարդակը: Քանի որ երկաթի անբավարարությունը կարող է բարդացնել սրտի առկա խնդիրները:
Ձեզ մոտ անհանգիստ ոտքերի համախտանիշ է
Դուք անընդհատ շարժվո՞ւմ եք: Համաձայն Ջոն Հոփկինսի բժշկական դպրոցի աշխատակիցների՝ անհանգիստ ոտքերի համախտանիշով մարդկանց մոտ 15%-ն ունի երկաթի անբավարարություն: Ինչքան ցածր է երկաթի մակարդակը՝ այնքան ուժեղ են ախտանիշները:
Դուք ունեք գլխացավեր
Երկաթի անբավարարությամբ օրգանիզմն առաջին հերթին թթվածին է մատակարարում ուղեղին, ապա նոր մյուս հյուսվածքներին: Բայց նույնիսկ այս դեպքում միեւնույն է՝ ուղեղն անբավարար քանակությամբ է թթվածին ստանում, ասում է Բերլիները: Ըստ գլխացավի ազգային ֆոնդի տվյալների՝ ի պատասխան ուղեղի զարկերակները կարող են փքվել՝ առաջ բերելով գլխացավեր:
Դուք սիրում եք կավ, ցեխ եւ սառույց
Հիվանդությունը կոչվում է պիկա. չուտվող իրերն ուտելու ցանկություն (եւ նույնիսկ դրա իրագործում): Եթե դուք նմանատիպ զգացում ունեք, հնարավոր է ձեր օրգանիզմում երկաթի անբավարարություն կա: Երկաթի անբավարարությամբ մարդիկ կարող են ծամել կավիճ, կավ, ցեխ եւ թուղթ: Ի ուրախություն՝ կանանց մեծամասնությունն ընտրում է սառույց, ասում է Բերլիները:
Դուք առանց պատճառի անհանգստություն եք զգում
Իբր կյանքում սթրեսը քիչ էր, գումարած երկաթի անբավարարությամբ պայմանավորված անպատճառ սթրեսը: Երկաթի անբավարարությունը մեծացնում է ձեր օրգանիզմի սիմպաթիկ նյարդային համակարգի գործունեության արագությունը, որն ասես արագացման ոտնակ լինի ձեր մարմնի համար, ասում է Բերլիները:
Ձեր մազերը թափվում են
Երկաթի անբավարարությունը՝ վերաճելով երկաթդեֆիցիտային անեմիայի, կարող է բերել մազաթափության:
Դուք բուսակեր եք
Երկաթի ոչ բոլոր տեսակներն են օրգանիզմի կողմից միատեսակ յուրացվում: Օրինակ՝ հեմի երկաթը, որն օրգանիզմը ստանում է մսից, թռչնամսից եւ ձկից, երկուսից երեք անգամ արդյունավետ է, քան բույսերի երկաթը, ասում է դիետոլոգ Ռանիա Բատայնեն: Սակայն եթե ճիշտ պլանավորել սննդակարգը, կարելի է երկաթի անհրաժեշտ քանակություն ստանալ նաեւ բուսական մթերքներից: Մուգ կանաչ տերեւավոր բանջարեղենը, ամբողջական հատիկները եւ լոբին շատ հարուստ են երկաթով. Համադրեք դրանք վիտամին C-ով հարուստ մթերքների հետ՝ քաղցր պղպեղի, հատապտուղների եւ բրոկկոլիի, որպեսզի օրգանիզմն երկաթն ավելի լավ յուրացնի:
Ձեր վահանաձեւ գեղձը լիարժեք չի գործում
Համաձայն Հիպոթերիոզի Ազգային Ակադեմիայի՝ երկաթի անբավարարությունը դանդաղեցնում է վահանաձեւ գեղձի գործունեությունը եւ ճնշում է նրա՝ մարսողությունը լավացնելու հատկությունը: Ժամանակին չախտորոշված հիպոթերիոզը կարող է հանգեցնել անեմիայի առաջացման: Այդ պատճառով, եթե դուք նկատում եք, որ սկսել եք շուտ հոգնել, գիրացել եք եւ ձեր մարմնի ջերմաստիճանը ցածր է՝ խորհրդակցեք ձեր բժշկի հետ:
Դուք հղի եք
Հղիության ժամանակ պտուղը հղի կնոջից «գողանում է» ֆոլաթթուն՝ երբեմն թողնելով նրան առանց անհրաժեշտ պաշարների: Կանայք նաեւ ծննդաբերության ժամանակ են շատ արյուն կորցնում, ինչը նույնպես բերում է օրգանիզմում երկաթի մակարդակի իջեցման, ասում է բժիշկ Մորիցը: Եթե դուք երկվորյակի եք սպասում, երկու երեխաների միջեւ կարճ ժամանակահատված է, կամ սովորաբար առավոտյան սրտխառնոց ունեք, ապա հնարավոր է, որ ձեզ անհրաժեշտ է ավելացնել երկաթի օգտագործումը:
Ձեր լեզուն տարօրինակ տեսք ունի
Երկաթի անբավարարությամբ մարդկանց մոտ լեզուն կարող է ցավոտ եւ բորբոքված լինել՝ անբնական հարթ մակերեսով:
Ձեզ մոտ ցելիակիա է կամ աղիների բորբոքային հիվանդություն
Նույնիսկ եթե ձեր սննդակարգը հարուստ է երկաթով, ցելիակիան եւ աղիների բորբոքային հիվանդությունը՝ կրոնի հիվանդություն կամ խոցային կոլիտ, կարող են որոշ սննդանյութերի ներծծման խնդիրներ առաջացնել, այդ թվում նաեւ երկաթի: Այս հիվանդությունները բորբոքում առաջացնելով վնասում են ստամոքս-աղիքային ուղին: Եթե ձեզ մոտ առկա է այս հիվանդություններից որեւէ մեկը, խորհրդակցեք ձեր բժշկի հետ այն մասին, թե ինչպես լավացնել երկաթի ներծծումը ձեր օրգանիզմում:
Ինչպես սննդակարգում ավելացնել երկաթի քանակությունը
19-50 տարեկան կանանց օրական անհրաժեշտ է 18 մգ երկաթ: Հղի կանանց օրական անհրաժեշտ է 27 մգ: Կերակրող մայրերին՝ ընդամենը 9 մգ: 50-նն անց կանանց՝ որոնց մոտ բացակայում է դաշտանը, օրական ընդամենը 8 մգ: Դա այդքան էլ դժվար չէ: Ոսպի, սպանախի, տավարի մսի, ընկույզների, հավի մսի, սիսեռի մեկ չափաբաժինը պարունակում է մոտ 2 մգ երկաթ: Իսկ ավելի շատ պետք էլ չէ: Ինչպես ցույց են տալիս հետազոտությունները կա նաեւ երկաթի գերդոզավորման վտանգ, որը կարող է վնասել ներքին օրգանները, բերել դիաբետի վտանգի, սրտային նոպայի եւ քաղցկեղի՝ հատկապես տարեց մարդկանց մոտ, ասում է Բատայնեն:
