Armday.am - ը զրուցել է ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության պատգամավոր Սամվել Ֆարմանյանի հետ, ով ներկա է եղել «Տիեզերական եկեղեցու վարդապետ» հռչակված Աստվածաշնորհ Սուրբ Գրիգոր Նարեկացու արձանի բացման արարողությանը: Բացումը կատարել է Սուրբ Աթոռում Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպան Միքայել Մինասյանը:
-Պարոն Ֆարմանյան սա կարծես Հայաստանի Հանրապետության երրորդ ձեռքբերումն է Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին մատուցած պատարագից, Հռոմի Պապի ՀՀ այցից հետո, ինչո՞վ եք Դուք կարևորում այս ամենը։
-Գրիգոր Նարեկացու արձանը առաջինն է, որ տեղադրվել է Վատիկանյան պարտեզներում, ով պատկանել է ո’չ կաթոլիկ աշխարհին։ Պետք է արձանագրել, որ Գրիգոր Նարեկացու բրոնզաձույլ արձանի տեղադրումը վատիկանյան պարտեզներում ինքնին պատմական նշանակության իրադարձություն է և պատմական նշանակությունը ընդգծելու համար բավարար է մտովի տեղափոխվել 5 դար հետո, երբ ցանկացած հայորդի աշխարհի, որ ծայրից էլ որ լինի, այցելելով կաթոլիկ աշխարհի կենտրոն՝ Սուրբ Վատիկան, առիթը կունենա տեսնելու Գրիգոր Նարեկացու արձանն և ևս մեկ անգամ համոզվելով, թե ինչ պատմական հետագիծ ունի հայ ժողովուրդը՝ որպես քրիստոնյա պետություն և, թե ինչպիսի կարևոր եկեղեցական մեծություն է եղել Գրիգոր Նարեկացին։
Արձանի տեղադրումը խորհրդանշական էր նաև այն առումով, որ ամփոփում է հայ առաքելական եկեցեղու և Սուրբ Աթոռի, Հայաստանի հանրապետության և Վատիկանի միջև ծաղկման շրջանը՝ վերածննդի շրջանը, որ մենք ունեցանք վերջին տարիներին: Այդ առումով արձանի տեղադրմամբ յուրահատկորեն ամփոփվում է մի ամբողջ ժամանակաշրջան, որը կարելի է բնորոշել որպես Հայաստանի Հանրապետության և Սուրբ Աթոռի հարաբերությունների ծաղկման և մեր քույր եկեղեցիների միջև երկխոսության և համագործակցության խորացման ժամանակաշրջան։
Հատուկ ուզում եմ ընդգծել այն ջանքերը, որ մեր դիվանագիտական ներկայացուցչությունը՝ դեսպան Մինասյանի ղեկավարությամբ գործադրել է այս ամբողջ ընթացքում՝ նման պատմական նշանակություն ձեռք բերելու նպատակով։ Սա հպարտության աղբյուր է ցանկացած հայի համար , աշխարհի որ ծայրում էլ որ ապրելիս լինի:
-Ձեր տպավորությունները ինչպիսի՞նն են եղել հենց այդ պահին, երբ մեր՝ հայերիս, պատմության կարևոր դրվագներից մեկն էր արձանագրվում արձանի բացմամբ:
- Բոլորս տեղեկացված լինելով մեր ժողովրդի անցած հազարամյակների փառավոր ճանապարհի մասին, մեր օրերում հատուկենտ իրադարձություններ են լինում, որոնք խորհրդանշորեն ներկայացնում են այն մեծությունը, այն պատմականությունը որով ընթացել է դարերի միջով մեր ժողովուրդը, ահա Գրիգոր Նարեկացու բրոնզաձույլ արձանի տեղադրման պահը, պաշտոնական բացումը և օծման արարողությունը մեզ մտովի վերադարձնում է այն պատմական մեծ անցյալը, այն մեծ ժառանգությունը, որը մենք թողել ենք որպես հետագիծ համաշխարհային պատմության, ինչպես նաև քրիստոնեական պատմության մեջ, որը և ընդգծում է մեր ժողովրդի հաստատուն տեղը։ Էմոցիոնալ առումով իսկապես չափազանց հուզիչ էր։ Ի դեմս Գրիգոր Նարեկացու՝ ներկայացված է մի ողջ ժողովուրդ՝ իր քրիստոնեական հավատքով և իր անցած հերոսական ճանապարհով։
-Պարոն Ֆարմանյան հիմա Դուք գտնվում եք Վատիկանում և հետաքրքիր է խոսել եք դեսպան Մինասյանի հետ, հետագայում արդյոք կա՞ն ծրագրեր, որոնք այսչափ պատմական կլինեն:
- Դեսպան Մինասյանի պաշտոնավարումը Սուրբ Աթոռում առանձնահատկորեն ընդգծում է հայ-վատիկանյան հարաբերություններում ծաղկման մի յուրահատուկ շրջան, որը եթե մենք հետ շարժվենք մտովի, մեր պատմության ընթացքում, շատ հաճախ չէ, որ եղել է:
Միայն փաստը, որ ՀՀ նախագահ՝ Սերժ Սարգսյանը պաշտոնավարման ընթացքում հինգ անգամ հանդիպում է ունեցել Հռոմի պապ Ֆրանցիսկոսի հետ, սա չափազանց խոսուն վիճակագրություն է, շատ չեն այն երկրների առաջնորդները, կամ անգամ եկեղեցական առաջնորդները, ովքեր նման պատվի են արժանացել, սա խոսում է այն մասին, որ իսկապես դեսպան Մինասյանին իր պաշտոնավարման այս ընթացքում հաջողվել է իր նախաձեռնություններով պատմական բնորոշումը տալ այն ձեռքբերումներին, որը մենք ունեցել ենք:
Պապ Ֆրանցիսկոսի այցելությունը Հայաստան, որը հենց ինքը բնորոշեց ուխտագնացություն որպես առաջին քրիստոնյա պետություն, 2015 թ․ Սուրբ Պետրոսի տաճարում տեղի ունեցած անմոռանալի պատարագը մատուցված Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին և ահավասիք երեկ վատիկանյան պարտեզներում Գրիգոր Նարեկացու բրոնզաձույլ արձանի տեղադրումը։
Արձանը ինքնին արվեստի տեսանկյունից չափազանց տպավորիչ է, չափազանց ներդաշնակ է այն միջավայրին, որտեղ այն տեղադրված է Վատիկանյան պարտեզների և Սուրբ Պետրոս տաճարների հարևանությամբ և խորհրդանշում է առաքելական և կաթոլիկ եկեղեցիների եղբայրությունը և այն պատասխանատվությունը, որ երկու եկեղեցիները ունեն հետևորդների հանդեպ։ Ես շնորհավորում եմ մեզ՝ բոլորիս, առահասարակ աշխարհի բոլոր հայերին, այս պատմական էջը կերտելու համար, չափազանց ուրախ եմ, որ դեսպան Մինասյանին և իր աջակիցներին՝ ի դեմս բարերար Արթուր Ջանիբեկյանի, մեզանից յուրաքանչյուրն ունեցավ հպարտանալու և ոգեշնչվելու ևս մեկ առիթ և հնարավորություն։